Ev Sahibi Olmadan Tur Atlamak Ne Kadar Zor ?

Geçmişte sadece 12 takım başardı: Aralarında Fenerbahçe ve Anadolu Efes de yer alıyor!

2000’de FIBA’dan ayrılıp, kurulan EuroLeague’de bu zamana kadar birçok format değişikliği oldu.

Ligin ilk kurulduğu yıl format, normal sezondan sonra takımların final dahil olmak üzere play-off eşleşmesi üzerinden ilerlediği bir şekilde gerçekleştirildi. EuroLeague, ondan sonraki dört yıl ise Top-16 grubunu lider bitiren dört takımın Final Four’a kaldığı bir organizasyon haline gelirken 2004-2005 sezonunda itibaren çeyrek finalde takımların play-off oynadığı bir formata döndü. O günden bu yana da Top-16 ve normal sezonun ilerleyişinde format değişiklikleri olsa da çeyrek finalde play-off sistemi devam ediyor.

Bu sezona kadar oynanan playoff serileri bizlere gösteriyor ki ev sahibi avantajını elde etme herkesin düşündüğünden önemli. Bu zamana kadar Euroleague’de 83 playoff serisi oynanırken bunların sadece 18’sinde seri öncesi bu avantaj elinde bulunmayan takım seriyi kazanarak Final Four yapma başarısı gösterdi.

Yani size birileri seri öncesi, iki takım arasındaki durum %50-50 derse inanmayın. Çünkü bu zamana kadar ev sahibi avantajı elinde bulan takımların, %78.8’i turu atlamayı başardı.

2000-2001 yılının formatını bir kenara koyarsak, play-off olan yılların beşinde hiç bir sürpriz olmazken ev sahibi avantajı olan dört takım da tur atladı. Altı yılda ise bu avantajı elinde bulundurmayan bir takım, turu atlamayı başarırken, 2010-2011 sezonunda ise play-off’a ev sahibi avantajı olmadan giren üç takım da turu geçen taraf olarak çılgın bir sezona imza attılar. Son dönemde 2018-2019 ve 2020-21 sezonlarında ise sürpriz yaşanmadı ve iç saha avantajını elinde tutan dört takım da Final Four’a kalmayı başardı. 2017-2018 sezonu ise iç saha avantajı olmayan takımlar için iyi geçmiş ve iki takım birden Final Four bileti almayı başarmıştı.

Geçtiğimiz sezon ise temsilcimiz Anadolu Efes play-offlarda iç saha avantajına sahip olamasa da Olimpia Milano engelini aşmayı başarmıştı. Lacivert-beyazlılar sezonu da şampiyonlukla tamamlamıştı.

Avrupa basketbolu, kazanılan 18 serinin büyük bir kısmını Baskonia’ya borçlu. Bask ekibi, bu zamana kadar ev sahibi avantajı olmadan girdiği beş seriyi kazandı.

Olympiacos ile Maccabi ise bunu ikişer kez başardı. Fenerbahçe, Anadolu Efes, Benetton, Union Olimpija, Partizan, Panathinaikos, Siena, Real Madrid ve Zalgiris ise turu atlamayı başaran diğer dokuz takım oldu.

Bu büyük avantajı elinde bulundurduğu halde elenen takımlara baktığımız zaman ise üç kez bu şekilde elenen Barcelona, Olympiacos ve Panathinaikos üçlüsünün zirveyi paylaştığını görüyoruz.

PAOK, Peristeri, AEK, Maccabi, Milano, Baskonia, Siena ve Benetton ise ev sahibi avantajı olmasına rağmen elenen diğer takımlar oldu.

Fenerbahçe Beko, 2016-2017 sezonunda iç saha avantajına sahip olmamasına rağmen play-offlarda Panathinaikos’u 3-0’la süpürmüş ve Final Four’a kalmıştı. Aynı sezon sarı-lacivertliler İstanbul’da oynanan finalde Olympiacos’u da yenerek şampiyonluğa ulaşmıştı.

Playofflarda Final Four İçin Kilit Nokta: İlk Maç

Tamam, saha avantajınız yok diyelim ve size verilen %21.2’lik şansı da beğenmediniz. O zaman bir de ilk maçı kaybederseniz başına geleceklere bakalım!

EuroLeague’de bu zamana kadar oynanan 79 play-off serisinde 1-0 geriye düşen takımların, çok azı ayağa kalmayı başardı.

79 serinin sadece 11’inde takımlar ilk maçı kaybetmesine rağmen turu atladı. Yani seride ilk maçı kazanan 68 takım, serinin sonunda mutlu olan taraftı! Bu da şu anlama geliyor; eğer ilk maçı kaybederseniz, şansınız %13.9’a düşüyor.

Geçen sezon iç saha avantajına sahip olmadığı halde Olimpia Milano karşısında Final Four biletini almayı başaran Anadolu Efes de İtalyan ekibi karşısında serinin ilk maçını kazanmayı başarmıştı.

Durumu daha da zorlaştırmak istemezdim ama 2011-2012’den bu yana serinin ilk maçını kaybedip de turu atlayan sadece üç takım var. 2014-2015 sezonunda Barcelona’yı eleyen Olympiacos, 2017-18 sezonunda Panathinaikos’u eleyen Real Madrid ve 2020-21 sezonunda Zenit’i eleyen Barcelona! Yani oynanan son 32 seride sadece üç takım, 1-0 geriden gelebildi.

Seride İlk İki Maçı Kaybederseniz Geçmiş Olsun

Sizlere verilen %22.7 ya da %13.3’lük yüzdeleri beğenmediyseniz, hiçbir şey de vermeyebilirim.

Euroleague’de 2008-2009’dan bu yana play-off serileri, beş maç üzerinden oynanmaya başladı. (2000-2001 sezonunda da yarı final serileriyle, final serisi 5 maçlık seri üzerinden oynandı.) Bu noktadan sonra baktığımız zaman elimizde 48 tane beş maçlık seri üzerinden play-off mücadelesi var.

Bu 48 serinin, 28’inde takımlar serinin ilk iki maçını kazanarak, durumu 2-0’a getirdi. Peki kaç takım, 2-0’dan dönebildi biliyor musunuz? Sıfır!

EuroLeague tarihinde henüz 2-0 geriye düşüp de seri kazanabilen takım yok. 2012-2013 sezonunda Anadolu Efes’in, 2013-2014 sezonunda Olympiacos’un, 2020-21 sezonunda Bayern Münih ile Real Madrid’in yaptığı gibi 2-0’dan seriyi 2-2’ye getiren takımlar var ama henüz kazanabilen yok. O yüzden bir mucize yaratmak istemiyorsanız, 2-0 geri düşmemeye bakın.

1-1 Olursa Seride Şansınız Artıyor

Biliyorum, bu zamana kadar sizleri sürekli karamsarlığa ittim fakat sadece sayıların bana verdiğini yazdım. Burada basketboldan bahsediyoruz. Sonucunu sayıların bildirdiği ama kazananı karakterlerin ortaya çıkardığı bir oyundan…

Hem seri 1-1’e gelirse, Final Four yolu size dönebilir. Beş maçlık serilerde bugüne kadar 24 seride ilk iki maçın sonunda seri 1-1’di. Bu 24 serinin 14’ünde yine de ev sahibi avantajı olan takım kazandı. Bunun son örnekleri 2021-22 sezonunda Barcelona ve Olympiacos imza atmıştı. Barcelona, Bayern Münih karşısında serinin ikinci maçını kaybederek durumun 1-1’e gelmesine engel olamasa da Alman ekibini 3-2 ile saf dışı bırakmıştı. Olympiacos ise geçen sezon Monaco karşısında ikinci maçı kaybetmiş ve seri 1-1’e gelmişti ancak Yunan ekibi de Barcelona gibi seriyi 3-2 kazanmıştı.

Öte yandan seriyi 1-1’e getirip de seriyi kazanan 10 deplasman takımı da var. Bunun son örneği de temsilcimiz Anadolu Efes’ti. Lacivert-beyazlılar geçen sezon Olimpia Milano deplasmanında ilk maçı kazanarak seride 1-0 öne geçmişti. Seri İstanbul’a 1-1 eşitlikle gelse de Efes, sahasındaki iki maçı da kazanarak 3-1’le Final Four’a yükselmişti.

Kim bilir belki de sizin takımınız 11. takım olabilir. Umudumuz 11. takımın Fenerbahçe Beko olması yönünde.